สิ่งที่สามารถเป็นปัญหาระหว่าง ผู้รับเหมา กับเจ้าของบ้านผู้ว่าจ้าง ในการ รับเหมาก่อสร้าง อาจจะมีอยู่มากมายหลายเรื่อง ที่สามารถเกิดขึ้นได้ แต่เชื่อว่าที่เป็นประเด็นต้องเอามาถกกันบ่อยมากที่สุด และเกิดได้ตั้งแต่ช่วงต้นๆ ของการทำงาน หรือ แม้แต่ก่อนจะเริ่มงานเลยก็คือ... เรื่องของราคา ซึ่งในคราวนี้เราจะลองมาดูกันว่า ระหว่าง ผู้รับเหมาก่อสร้าง กับเจ้าของบ้าน มีประเด็นไหนในเรื่องราคา ที่เป็นปัญหา เพื่อที่จะได้หาทางแก้ไข ซึ่งหากว่าทำได้ก็จะเพิ่มโอกาสในการได้งานและลดปัญหาในการทำงานได้อีกมากเลยทีเดียว

ปัญหาเรื่องราคาที่มักเกิดขึ้นระหว่าง ผู้รับเหมา กับเจ้าของบ้าน

1. เจ้าของบ้านอยากได้ราคาถูกมากเป็นพิเศษ : เรื่องนี้เป็นปัญหาระดับคลาสสิก ที่เชื่อว่า ผู้รับเหมาก่อสร้าง เจอกันมาแล้วทุกราย เจ้าของบ้านจะพยายามต่อรองราคาหรือร้องขอในแบบกดราคาให้ต่ำที่สุดเท่าที่จะทำได้ ซึ่งจริงๆ เรื่องนี้ไม่ใช่เรื่องแปลก เพราะใครๆ ก็อยากได้ของถูกกันทั้งนั้น แต่เรื่องนี้ก่อปัญหาให้ ผู้รับเหมา ได้แน่ๆ เนื่องจากยิ่งลด รายได้ก็ยิ่งน้อย แถมบางทีเจอการต่อเข้าไปก็ทำให้เครียดเพิ่มอีกต่างหาก เรื่องนี้มีทางแก้ไข ซึ่งเชื่อว่าทุกท่านทำได้เหมือนกัน นั่นก็คือ การลดระดับเกรดของวัสดุลง แต่อย่างไรก็ตาม อย่าได้ทำการลดเกรดวัสดุลงก่อนจะทำการชี้แจงให้เจ้าของบ้านทราบ ต้องชี้แจงให้ทราบว่า ราคาสามารถลดได้ แต่ต้องปรับเปลี่ยนในเรื่องวัสดุ ต้องตกลงให้ชัดเจนว่าหากต้องการในราคานี้ จะต้องปรับเปลี่ยนอะไรบ้าง อาจจะต้องมีการแก้แบบ และทำสัญญากันใหม่ หรืออย่างน้อยต้องทำสัญญาเพิ่มแนบท้าย มีบันทึกข้อตกลงที่ชัดเจน เพราะไม่เช่นนั้นพอทำเสร็จแล้ว อาจจะมีการต่อว่าเรื่องวัสดุคุณภาพต่ำ หรืออายุการใช้งานสั้น หรือไม่เหมือนตามแบบแรกที่ตกลงกันไว้... ขอให้บอกให้ชัดเจน ลดได้ แต่... ของหรือวัสดุก็ต้องปรับ สามารถยอมรับได้หรือไม่

2. เจ้าของบ้านไม่วางใจเรื่องราคาวัสดุที่ ผู้รับเหมา ซื้อมา เรื่องนี้เป็นปัญหาที่ดูเหมือนไม่ใหญ่แต่เป็นจุดเริ่มต้นที่ไม่ดี เพราะมีความไม่ไว้วางใจซึ่งกันและกัน สามารถแก้ไขได้โดยการสอบถามเจ้าของบ้านและชักชวนให้เขาเข้ามามีส่วนร่วมในการหาซื้อวัสดุ หรือ... ให้เจ้าของบ้านจัดหาเอง ผู้รับเหมาก่อสร้าง รับเหมาในส่วนค่าแรงไป แบบนี้สามารถช่วยลดปัญหาเรื่องความระแวงสงสัยกันและกันได้

3. เจ้าของบ้านได้รับการเสนอราคาและได้แบบไปพิจารณาแล้ว แต่ยังไม่ตัดสินใจ จริงๆ เรื่องนี้เป็นสิทธิ์ของเจ้าของบ้านเหมือนกัน เพราะเรามีหน้าที่เสนอราคาไปให้เขาพิจารณา แต่มักจะไปลงเอยตรงที่ คนเสนอราคาและแบบก่อนไม่ได้งาน เพราะเจ้าของบ้านเอาข้อมูลไปสอบถาม (ศัพท์ในแวดวงงาน รับเหมา บางที่เรียกว่า “เอาไปแห่”)หรือติดต่อกับ ผู้รับเหมา เจ้าอื่นที่สามารถเสนอราคาต่ำกว่าให้มาทำงานให้ อันนี้ก็ทำให้เหนื่อยใจและท้อถอยได้เหมือนกัน วิธีแก้ไขเพื่อล็อคให้ได้งานไม่มี แต่สามารถทำให้เกิดความเป็นธรรมได้ในเรื่องที่ว่า หากเจ้าของบ้านต้องการแบบ ต้องมีการเก็บเงินค่าเขียนแบบ ซึ่งต้องบอกตั้งแต่ต้น และชี้แจงให้ทราบว่า แบบแปลนนั้นกว่าจะได้มาเป็นงานที่ต้องลงทุนลงแรงมีค่าใช้จ่ายที่ต้องขอเก็บก่อน อย่างน้อยได้ค่าแบบมา ไม่เสียเวลาเขียนแบบไปเปล่าๆ ถือว่าเป็นงานรับจ้างเขียนแบบก็พอไหว ดีกว่าไม่ได้อะไรเลย

4. ตกลงราคากันไม่ได้สักที เรื่องนี้น่าจะเป็นเรื่องที่เจอบ่อยที่สุด ปัญหาอยู่ตรงที่ ฝ่ายเจ้าของบ้านก็อยากได้ราคาถูกและคุณภาพดี ส่วนทาง ผู้รับเหมาก่อสร้าง ก็เป็นอาชีพที่ทำแล้วต้องได้กำไรเพียงพอ ดังนั้นทำให้ตกลงกันได้ยากพอสมควร จนกว่าจะมีใครยอมกันไปข้างหนึ่ง แต่เรื่องนี้อาจจะพอสามารถแก้ไขได้ ด้วยสิ่งหนึ่งก็คือ “ราคาที่ยุติธรรม” ซึ่งในที่นี้ไม่ได้หมายถึงว่าต้องเป็นราคาถูกหรือราคาที่ต่ำ แต่เป็นราคาที่ทำให้เจ้าของบ้านได้ในแบบที่ต้องการและ ผู้รับเหมา พอมีกำไรอยู่ได้ไม่ลำบาก

ปัญหาเรื่องราคาเป็นเรื่องซึ่งต้องอาศัยการเจรจาแบบเปิดอกคุยกันและมีความโปร่งใส เชื่อว่าสามารถตกลงกันได้ เพราะทั้งสองฝ่ายมีส่วนที่อีกฝ่ายต้องการอยู่แล้ว เจ้าของบ้านก็ต้องการคนมาจัดการงานก่อสร้างเพราะทำเองไม่ได้ ผู้รับเหมา ก็ต้องการงาน เพราะเป็นชีพหารายได้ หากเจรจากันด้วยเหตุผล มีข้อเท็จจริงมาแสดง และตั้งอยู่บนความเป็นธรรมของทั้งสองฝ่าย เชื่อว่าปัญหาเรื่องราคาก็จะเบาบางลงได้ในที่สุด