งาน จัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ เป็นอีกหนึ่งรูปแบบของงานที่มี ช่าง ผู้รับเหมา และผู้จำหน่ายสินค้าให้ความสนใจ เนื่องจากเป็นงานที่มั่นใจได้ว่าทำหรือจำหน่ายสินค้าให้ไปแล้วได้รับค่าตอบแทนแน่นอน เป็นงานที่เชื่อถือได้ และยังเสริมภาพลักษณ์ของ ผู้ที่สามารถเข้าดำเนินงานให้รัฐมีความน่าเชื่อถือในการทำธุรกิจมากขึ้นตามไปด้วย อย่างไรก็ตามในปัจจุบันการที่จะเข้าร่วมรับงานให้กับรัฐ บ่อยครั้งที่นิยมใช้วิธีประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์  หรือ เรียกกันง่ายๆ ว่า e-bidding ซึ่งเรื่องนี้มีหลายท่านที่สนใจอยากทำงานให้กับรัฐอยากทราบ เราจึงได้ทำคลิปนี้ขึ้นมาเพื่อแนะนำให้ทราบว่า ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding คืออะไร...

ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding คืออะไร...

e-bidding คือ การประมูลงานจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ ทั้ง สินค้า และ บริการ ด้วยการทำรายการประมูลราคาผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์  ที่ผู้สนใจสามารถเข้าร่วมการประมูลได้ตามวันเวลาที่รัฐกำหนด  โดยไม่เปิดเผยรายชื่อ และสามารถทำการประมูลจากที่ไหนก็ได้  ไม่จำกัดว่าจะต้องเข้ามาทำการประมูลหรือเสนอราคาในสถานที่ของหน่วยงานรัฐเพียงอย่างเดียว ผู้สนใจสามารถทำรายการผ่านระบบ internet ได้ด้วยตนเอง

งานรัฐลักษณะไหน ที่จำเป็นต้องใช้วิธี ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding

กรณีที่หน่วยงานภาครัฐจะนำเอาความต้องการ สินค้า หรือ บริการ เข้าสู่ระบบ เพื่อการ ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding นั้น จะต้องเป็นงานที่มีคุณลักษณะ ซับซ้อน มีเทคนิคเฉพาะ ในการดำเนินการ เช่น งานก่อสร้าง งานวางระบบสารสนเทศ หรือ เป็น สินค้า ที่ไม่ได้กำหนดเอาไว้ใน e-market ( สำหรับเรื่องของ e-market เราจะนำมาเสนอให้ทราบอีกครั้งหนึ่ง) ซึ่งวิธีการ ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding นี้ เกิดจากความต้องการปรับรูปแบบการประมูลงานภาครัฐให้มีความโปร่งใสและเป็นธรรมมากยิ่งขึ้น เป็นการพัฒนาต่อยอดมาจากการประมูลแบบ e-auction ที่เวลาจะประมูล ผู้สนใจอยากเสนอราคาจะต้องเข้าไปทำในสถานที่ราชการ ทำให้ทราบว่ามีใครบ้างที่จะเข้าร่วม เมื่อเป็นเช่นนั้นทำให้ง่ายที่จะเกิดการทุจริต หรือสมยอมกันระหว่างผู้รับจ้าง หรือ ผู้ขายสินค้า ที่เป็นได้ว่าจะมีการตกลงราคากันมาก่อนที่จะทำการประมูลราคา หรือที่เรียกกันว่า การ “ฮั้วราคา” แอบแบ่งปันผลประโยชน์กัน ทำให้รัฐเสียประโยชน์ และได้รับบริการหรือสินค้าที่มีราคาสูงกว่าที่ควรจะเป็น เนื่องจากมีการสมยอมเรื่องราคากันมาก่อน เพื่อแก้ปัญหานี้จึงได้เกิดการพัฒนาระบบ e-bidding ขึ้นมาเพื่อใช้การประมูลงานแทน

กระบวนการ e-bidding เป็นอย่างไร

การประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding มีขั้นตอนและกระบวนการในการดำเนินการ ดังนี้

• หน่วยงานราชการจัดทำรายงานขอซื้อขอจ้าง จัดทำร่างเอกสารประกวดราคา และจัดทำประกาศเชิญชวนให้ผู้สนใจและมีความพร้อมเข้าร่วมการประกวดราคา
• หน่วยงานราชการนำเอาเอกสารไปประกาศผ่านเว็บไซต์ ซึ่งในบางครั้งก่อนจะทำการประกาศเชิญชวนจะมีการเปิดให้ประชาชนทำการวิจารณ์ก่อน ในกรณีนี้ก็จะมีขั้นตอนการวิจารณ์รับฟังความเห็นเข้ามา เสร็จแล้วก็นำมาลงประกาศในเว็บไซต์ ของกรมบัญชีกลาง และของหน่วยงานรัฐ เพื่อให้ผู้สนใจเตรียมความพร้อมและเข้าร่วมการประกวดราคาได้ในวันเวลาที่กำหนด
• ผู้สนใจทำการดาวน์โหลดเอกสารประกวดราคาจากระบบ e-bidding ซึ่ง ในกรณีนี้มีอยู่ 2 รูปแบบ คือ ดาวน์โหลดเอกสารได้ฟรี และต้องชำระเงินค่าเอกสารก่อน ซึ่งอยู่ที่หน่วยงานรัฐนั้นๆ เป็นผู้กำหนดว่าจะทำการแจก หรือ จำหน่ายเอกสารประกวดราคา ในกรณีจำหน่าย ผู้สนใจเข้าร่วมจะต้องทำการชำระเงินผ่านธนาคารก่อน จึงจะสามารถทำการดาวน์โหลดเอกสารได้
• ผู้สนใจเข้าร่วมการประมูลเตรียมเอกสารหลักฐานต่างๆ ทั้งเอกสารข้อเสนอ และเอกสารเสนอราคา รวมถึง หลักประกันซอง (ดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้จาก “รู้จักหลักประกันซอง...”) 
• ผู้สนใจทำการยื่นเสนอราคาตามวันและเวลาที่กำหนด ผ่านระบบจัดซื้อจัดจ้างภาครัฐด้วยอิเล็กทรอนิกส์ ซึ่งในระหว่างการเสนอราคานี้ จะไม่มีผู้ใดทราบถึงรายชื่อผู้เข้าร่วมเสนอราคาได้ ซึ่งเป็นจุดเด่นของวิธีการนี้ในเรื่องของความโปร่งใส
• หน่วยงานราชการเข้าตรวจสอบข้อมูลการยื่นเสนอราคาและข้อเสนอ เมื่อหมดเวลาการยื่นเสนอราคา หน่วยงานรัฐจะเข้าทำการตรวจสอบข้อมูลของผู้เข้าประกวดราคาที่เสนอมาทั้งหมดผ่านระบบ EGP ของกรมบัญชีกลาง และพิจารณาผล ซึ่งการพิจารณาผู้ชนะในการประกวดราคา จะทำการพิจารณาตามเกณฑ์ที่ระบุเอาไว้ในเอกสาร TOR ซึ่งมีอยู่ 2 วิธี คือ หนึ่ง การพิจารจากผู้เสนอราคาต่ำสุดให้เป็นผู้ชนะ และ สอง พิจารณาจาก Price Performance หรือ เกณฑ์ประสิทธิภาพต่อราคา ผู้เสนอเจ้าใดดีที่สุดก็ให้ผู้นั้นชนะการประกวดราคาครั้งนั้น
• หน่วยงานราชการทำการประกาศผู้ชนะในเว็บไซต์

นี่คือขั้นตอนทั้งหมดของการ ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding รวมถึงข้อมูลที่มาที่ไป ซึ่งเชื่อว่าจะช่วยสร้างความเข้าใจให้กับ ช่าง ผู้รับเหมา หรือ ผู้จำหน่ายสินค้า ที่มีความสนใจงาน จัดซื้อจัดจ้างภาครัฐ ที่ใช้วิธีการ ประกวดราคาอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-bidding ได้มากยิ่งขึ้น