ถ้าพูดถึงเครื่องมือช่างที่ใช้ในการตัดแต่งวัสดุอุปกรณ์ช่าง ก็คงจะต้องนึกถึง "เลื่อย" เจ้าเครื่องมือช่างที่มีซี่ฟันแหลมคมนี้อย่างแน่นอน

เลื่อย  เป็นเครื่องมือช่างพื้นฐานอีกอย่างหนึ่งสำหรับงานช่าง ประโยชน์หลักๆของเครื่องมื่อช่างนี้ก็คือ ใช้ในการตัดหรือซอยชิ้นงานให้ได้ขนาดตามต้องการ  ในปัจจุบันเลื่อยมีให้เลือกใช้อย่างมากมายหลายชนิด

ประเภทของเลื่อยในปัจจุบันสามารถแบ่งได้ตามวัสดุที่นำมาตัด เช่น เลื่อยไม้ หรือเลื่อยโลหะ ดังนั้นการเลือกใช้เลื่อยให้เหมาะกับงานจึงเป็นเรื่องที่เราไม่ควรมองข้าม รวมถึงความชำนาญงานที่ต้องหมั่นฝึกปรือฝีมืออยู่เสมอ ตลอดจนเทคนิคต่างๆ เพื่อให้เราสามารถใช้เลื่อยได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

เรามาดูกันดีกว่าว่าประเภทของเลื่อยที่นิยมใช้กันในปัจจุบันมีอะไรบ้าง

1.เลื่อยลันดา

เลื่อยลันดา (Hand Saw) เป็นเครื่องมือช่างที่เราจะเห็นเลื่อยชนิดนี้กันบ่อยที่สุด เพราะสามารถใช้ได้ทั้งตัดและงานโกรกไม้ (ขึ้นอยู่กับคมฟันของเลื่อย)โดยฟันเลื่อยที่ค่อนข้างถี่ (10-12 ซี่ ต่อ 1 นิ้ว)ใช้สำหรับตัดขวางเนื้อไม้เพื่อให้เกิดรอยตัดที่เรียบ ส่วนฟันเลื่อยหยาบหรือฟันห่าง (5-6 ซี่ ต่อ 1 นิ้ว) สามารถตัดไม้ได้อย่างรวดเร็ว เหมาะกับงานตัดตามแนวยาวของเนื้อไม้ โดยมีความยาวของใบเลื่อยให้เลือกใช้งานตั้งแต่ 14-28 นิ้ว ตามขนาดของหน้าตัดของไม้

2.เลื่อยลอ

เลื่อยลอ (Dovetail Saw) เป็นเครื่องมือช่างที่มีลักษณะคล้ายเลื่อยสันแข็งต่างกันที่ด้ามจับซึ่งเป็นด้ามยาว ฟันเลื่อยมีทั้งชนิดหยาบและละเอียด ใบเลื่อยกว้าง 2.5 นิ้ว ยาว 8 นิ้ว 10 นิ้วและ 12 นิ้ว (แต่ที่นิยมใช้กันคือ 10 นิ้ว) เหมาะสำหรับใช้บากปากไม้เพื่อทำเดือยเข้าไม้แบบต่างๆ และงานไม้ที่ต้องการความประณีตเป็นพิเศษ ควรใช้งานร่วมกับปากกาจับชิ้นงานเพื่อให้ทำงานได้สะดวกยิ่งขึ้น นอกจากนี้ยังสามารถใช้ร่วมกับกล่องตัดปรับมุมได้ด้วย

3.เลื่อยฉลุ

เลื่อยฉลุ (Coping Saw) เป็นเครื่องมือช่างที่คนส่วนใหญ่รู้จักดี เพราะนิยมใช้ทำงานประดิษฐ์ของนักเรียน ใบเลื่อยมีขนาดเล็กคล้ายเส้นลวด เวลาใช้งานต้องขึงใบเลื่อยกับด้ามและคันเลื่อยให้ตึง มักใช้กับงานไม้ที่มีส่วนโค้ง มีการฉลุลวดลาย และชิ้นงานที่มีขนาดไม่ใหญ่และหนามากนัก

4.เลื่อยตัดเหล็ก

เลื่อยตัดเหล็ก (Hack Saw) เป็นเครื่องมือช่างที่มีลักษณะคล้ายเลื่อยฉลุ แต่คันเลื่อยโค้งไม่มาก การใช้งานส่วนใหญ่จะใช้ตัดโลหะทั่วไป อาทิ ตะปู นอต สกรู เหล็กฉาก หรือท่อพีวีซี แต่ถ้าเรานำไปเลื่อยไม้จะเลื่อยได้ช้ามาก เพราะฟันเลื่อยค่อนข้างละเอียดและไม่ลึกมีให้เลือกทั้งแบบความยาวตามมาตรฐาน 12 นิ้ว และแบบสามารถปรับความยาวตามขนาดใบเลื่อยได้ รวมถึงเลื่อยเหล็กมินิที่ใช้กับใบเลื่อยขนาด 12 นิ้ว เหมาะสำหรับงานที่มีพื้นที่จำกัด สามารถเปลี่ยนใบเลื่อยได้

5.เลื่อยหางหนู

เลื่อยหางหนู (Wallboard Saw) เป็นเครื่องมือช่างที่หรือเลื่อยฉลุฝ้า ใช้เลื่อยตัดชิ้นงานเป็นแนวโค้ง วงกลมและลวดลายต่างๆ สามารถใช้เจาะฝ้าหรือผนังยิปซัมก็ได้ เพราะใบเลื่อยมีลักษณะเป็นแถบยาวปลายเรียวแหลมและคมมากสามารถถอดเปลี่ยนใบเลื่อยได้ นอกจากนี้ยังประยุกต์ใช้เป็นเครื่องมือตัดแต่งกิ่งไม้ที่เลื่อยขนาดใหญ่เข้าไม่ถึงได้อีกด้วย

6.เลื่อยคันธนู

เลื่อยคันธนู (Bow Saw) เป็นเครื่องมือช่างที่เป็นเลื่อยที่มีลักษณะคล้ายคันธนู เหมาะสำหรับใช้เลื่อยตัดกิ่งไม้ทั้งไม้สดและแห้งหรือตัดต้นไม้เป็นท่อนๆเพื่อการเคลื่อนย้ายสำหรับงานก่อสร้าง ใบเลื่อยผลิตจากเหล็กกล้าและชุบแข็งที่ฟันเลื่อย จึงมีความคมและแกร่งเป็นพิเศษ สามารถตัดชิ้นงานได้ทั้งจังหวะเลื่อยขึ้นและลง โดยมีให้เลือกหลายขนาด อาทิ 12 นิ้ว21 นิ้ว24 นิ้วหรือ 30 นิ้ว

7.เลื่อยโค้งตัดกิ่งไม้

เลื่อยโค้งตัดกิ่งไม้(Pruning Saw)เป็นเครื่องมือช่างที่ใช้ตัดแต่งกิ่งไม้ ตัดก่อไผ่ ฯลฯ ด้วยลักษณะความโค้งของคมเลื่อยและฟันเลื่อย จึงทำงานได้อย่างสะดวกรวดเร็ว นอกจากนี้ยังสามารถตัดแต่งกิ่งไม้ในที่สูงได้ โดยต่อด้ามเลื่อยเข้ากับลำไม้ไผ่ แค่นี้เราก็ไม่ต้องปีนต้นไม้ให้เสี่ยงต่อการเกิดอุบัติเหตุอีกด้วย

ในส่วนของการเก็บบำรุงรักษาหลังการใช้งาน  ปรับแต่งฟันเลื่อยให้คมอยู่เสมอ หลังใช้ฝานเสร็จ เช็ดทำความสะอาด ชโลมน้ำมันเครื่องชนิดใส หรือน้ำมันจักร ก่อนเก็บเข้าแผงเครื่องมือ และอีกอย่างเก็บให้พ้นมือเด็ก

และที่สำคัญที่สุดการเลือกประเภทของเลื่อยที่มีอยู่ให้เหมาะสมกับการใช้งาน ก็จะทำให้งานที่ได้นั้นมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น รวมทั้งต้องระมัดระวังการใช้งานเป็นอย่างมากเพราะเลื่อยเป็นอุปกรณ์ที่แหลมคม หากไม่ระวังอาจจะเกิดอุบัติเหตุขึ้นได้ค่ะ